Prospect Cottage	Dungeness, Engeland Derek Jarman Vanaf 1985

Kunstenaar Derek Jarman richtte de tuin bij zijn strandhuis in met kiezels, bloemen en wrakhout

Aan de Engelse zuidkust ligt de Dungeness Marsh, een eindeloze kiezelvlakte, een onherbergzame ‘woestijn’ in vergelijking met het nabijgelegen, glooiende en vruchtbare landschap van Kent. Alleen brem, sleedoorn, zeekraal, slangenkruid en nachtsilene verdragen de zoute zeewind. Voor de rest twee kerncentrales, vervallen vissershutten en roestende vissersboten – een fascinerend, maar mistroostig landschap.

Voor Derek Jarman voelde dit gebied als het einde van de wereld. Toen in 1985 bij hem aids werd geconstateerd, besloot de filmmaker en kunstenaar zijn laatste levensjaren hier door te brengen, in een eenvoudig houten huis met de naam Prospect Cottage. Als een jutter scharrelde Jarman door het landschap om wrakhout, kleurige kiezels en planten te verzamelen. Met wat hij vond legde hij een bijzondere tuin aan.

De tuin heeft geen afscheiding en het eindeloze kiezellandschap loopt vanaf de horizon tot aan het huis. De tuin is onderdeel van het landschap en het landschap is onderdeel van de tuin, aldus Jarman. ‘Maar bovenal hou ik ervan dat de tuin voor het oog niet lijkt te eindigen.’ ( i ) Aan de voorzijde is de tuin traditioneel, met plantvakken in cirkel- of rechthoekvormen, afgebakend door rechtopstaande kiezels. De vakken zijn gevuld met lavendel, santolina, klaproos en crambe. Aan de achterzijde zijn geen vakken en groeit de beplanting tussen de kiezels. Het onderhoud van de tuin was voor Jarman een meditatieve bezigheid. Hij zei daarover: ‘Die dagen in de tuin van Prospect Cottage, met de tijd die stilstond, waren zo rijk als mogelijk. Graven in het grind, planten van zaden, terugsnoeien van de santolina’s, inademen van de sterke lucht van zeekraal. Ik kan geen beter nut bedenken voor mijn zintuigen en mijn ziel.’ ( ii )

De tuin van Prospect Cottage is een plek vol tegenstrijdigheden. Lief en ruig, mooi en lelijk, hard en zacht zijn verenigd. Het is de zorg die Jarman in de tuin legde die alle delen bindt. Journalist Howard Sooley: ‘Het is een rare en fantastische plek, maar ook nederig: een klein huis, een uiterst kleine tuin, en toch liet de maker ervan ons zien hoe wild en briljant onze eigen ruimten kunnen zijn als we bereid zijn met sympathie te kijken naar het landschap om ons heen, om naast alle juweeltjes ook ruimte te maken voor het drijfhout en het onkruid in het leven.’ ( iii )

( i )	The Guardian, 2008.02.17, Howard Sooley, Derek Jarman’s hideaway.
( ii )	The Guardian, 2008.02.17, Howard Sooley, Derek Jarman’s hideaway.
( iii )	The Guardian, 2008.02.17, Howard Sooley, Derek Jarman’s hideaway.